Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Vizyon Belgesi ve Eylem Planı'nı, tüm illerde düzenlenen aile çalıştaylarını, 15 bin 480 hanede yapılan görüşmeleri ve 8. Aile Şurası Yaşlı Profili Araştırması'nı dikkate alarak hazırladıklarını bildirdi.
Göktaş, Cumhurbaşkanlığı himayesinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi Sergi Salonu'nda düzenlenen Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Vizyon Belgesi ve Eylem Planı (2024-2028) Tanıtım Toplantısı'nda yaptığı konuşmada, tüm sosyal politikaların merkezine aileyi koyduklarını söyledi.
Ailenin korunması ve güçlendirilmesi çalışmalarına yepyeni bir boyut kazandırdıklarını belirten Göktaş, Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilen 15 Mayıs "Uluslararası Aile Günü"nde açıklanan Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Vizyon Belgesi ve Eylem Planı'nın herkes için hayırlı olmasını diledi.
Ailenin insan hayatı kadar kadim ve mukaddes, milli ve manevi değerlerin kuşaklar arası aktarılmasını sağlayan, geleceği inşa eden en önemli birliktelik olduğunu dile getiren Göktaş, aile ne kadar güçlü olursa toplumun da her türlü risk karşısında o kadar güçlü ve dayanıklı olduğunu ifade etti.
Bu anlayışla Bakanlık olarak, "Güçlü Birey, Güçlü Aile, Güçlü Toplum, Güçlü Türkiye" hedefi doğrultusunda tüm imkanları seferber ettiklerini vurgulayan Göktaş, "Tarihi, asırlara dayanan bir medeniyetin evlatları olarak, bizi biz yapan en güçlü yanımızı, aile kurumunu korumak için var gücümüzle çalışıyoruz." ifadesini kullandı.
"Ülkemizde de evlilikler azalıyor"
Göktaş, afetler, küreselleşme, demografik değişimler, dijitalleşme ve bireyselleşme gibi etkenlerin aile bağlarını zayıflattığını ve insanları yalnızlaştırarak hayatın zorlukları karşısında korunmasız hale getirdiğini söyledi.
Tüm aile bireylerini tehdit eden zararlı akım ve alışkanlıkların aile yapısını ve değerlerini önemli ölçüde etkilediğini aktaran Göktaş, küresel ölçekte yürütülen dayatmalarla aile yapısının tahrip edildiğini, bu anlamda çocukları, gençleri ve aileleri korumanın bugün her zamankinden çok daha büyük bir sorumluluk arz ettiğini vurguladı.
Göktaş, artık giderek yaşlanan bir dünyada yaşandığına işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Ülkemiz de yaşlanıyor. Yaşlı, yani 65 yaş üstü nüfus oranının 2030'da yüzde 13'ü, 2040'da yüzde 16'yı aşacağı öngörülüyor. Her ne kadar uzak görünse de 2080'de ülkemizde her dört kişiden birinin yaşlı olması bekleniyor. Küresel ölçekteki eğilime paralel olarak ülkemizde de evlilikler azalıyor. Ortalama ilk evlenme yaşı yükseliyor ve boşanma sayıları artıyor. Doğurganlık hızımız 2018'den beri nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,1 seviyesinin altında gerilemeye devam ediyor. Bu durum sağlıktan ekonomiye, şehirleşmeden dijitalleşmeye, sosyal politikalardan çevre politikalarına kadar pek çok alanda değişimi ve riskleri beraberinde getiriyor. Bu nedenle küresel ölçekte yaşanan demografik değişim ve dönüşüme karşı bugün aileyi güçlendirmek zorundayız. İşte şu an açıklayacağımız Ailenin Korunması ve Güçlendirilmesi Vizyon Belgesi ve Eylem Planı ailelerimizi bu tehlikelere karşı dirençli kılacak tedbirlerden oluşuyor. 81 ilde gerçekleştirdiğimiz aile çalıştayları, 15 bin 480 hanede yapılan görüşmeler, ekim ayında gerçekleştirdiğimiz 8. Aile Şuramız ve mart ayında açıkladığımız Yaşlı Profili Araştırmamız kapsamında Eylem Planımızı hazırladık."
"Odağına aileyi alması nedeniyle ilk olma niteliği taşıyor"
Göktaş, 16 bakanlık, 27 kamu kurum ve kuruluşu, üniversiteler ile sivil toplum kuruluşlarının temsilcileriyle hazırlanan bu eylem planının "odağına aileyi alması" nedeniyle ilk olma niteliği taşıdığına işaret etti.
2024-2028 yıllarını kapsayan eylem planının 5 stratejik amaç, 15 stratejik hedef ve 100 faaliyeti içerdiğini aktaran Göktaş, "Küresel Riskler ve Demografik Dönüşüm Karşısında Ailenin Korunması", "Ailelerin Refah Düzeyinin Yükseltilmesi", "Aile Odaklı Sosyal Politika ve Hizmetlerin Etkinliğinin Artırılması", "Dijitalleşme Sürecinde Ailenin Desteklenmesi", "Aileye Duyarlı Çevre Politikaları ile Ailelerin Afet ve Acil Durumlara Dayanıklılığının Artırılması"nın beş temel stratejik amaçları olduğunu söyledi.
Bu amaçlar doğrultusunda ilk olarak genç ve dinamik nüfus yapısının korunması, nesiller arası dayanışmanın artırılması, aile fertlerinin sorun çözme becerilerinin geliştirilmesini hedeflediklerini vurgulayan Göktaş, dinamik nüfus yapısını korumak için farkındalık çalışmaları, evlilik ve aile algısını güçlendirecek faaliyetler planladıklarını, bu kapsamda politikaları doğurganlık hızının en düşük olduğu 3 il Karabük, Zonguldak ve Bartın ile boşanma hızı en yüksek olan üç il İzmir, Antalya ve Karaman'da pilot uygulamalarla belirleyeceklerine işaret etti.
"Ayrıca küresel riskler ile demografik dönüşüme karşı nesillerin muhafazası ve sürekliliğinin sağlanması için aile kurumunu korumak ve güçlendirmek en öncelikli amacımız." diyen Göktaş, şöyle devam etti: "Bu kapsamda aileleri ve aile bireylerini tehdit eden her türlü şiddet, zararlı akım ve alışkanlıklara yönelik tedbirleri de hayata geçirmeyi hedefliyoruz. İkinci amacımız, ekonomik, sosyal, kültürel ve insani kalkınma ile yakından ilişkili olan ailelerin refah düzeyinin yükseltilmesi. Bu hedef doğrultusunda ailelerin sosyo-ekonomik hayata katılımını teşvik etmek, yeni bilgi ve becerileri kazanmalarını destekleyeceğiz. Ayrıca esnek ve uzaktan çalışma modeli ile mahalle tipi kreşler gibi uygulamalarla ailelere destek olacağız. Üçüncü amacımız ise aileyi merkezine yerleştirdiğimiz sosyal politika ve hizmetlerimizin etkinliğini ve erişilebilirliğini artırmak. Vatandaşlarımızın, standart uygulamaların benimsendiği, daha kurumsal ve daha kaliteli bir sosyal hizmetten faydalanması için faaliyetler yürüteceğiz. Dördüncü amacımız bir yandan medya ve teknolojinin bilinçli kullanımını teşvik ederken diğer yandan dijital dünyanın risklerine karşı aile bireylerini korumak ve bilinçlendirmek."
"Aile içi iletişim zayıflıyor, aile bağları zedeleniyor"
Bakan Göktaş, her geçen gün çeşitlenerek artan dijital mecraların çocuk ve gençler başta olmak üzere bugün aile bireylerinin her birini ayrı ayrı etkilediğini söyledi.
Dijital bağımlılığın arttığını, dijital içeriklerin zaman zaman çocukların masum dünyasını kirlettiğini aktaran Göktaş, "Aile içi iletişim zayıflıyor, aile bağları zedeleniyor. Medyada aile dostu içeriklerin daha fazla yer almasını sağlayacak, aile yapımızı ve değerlerimizi hedef alan yapımlara karşı da tedbirler alacağız. Dünyamızı daha yaşanabilir kılmak ve gelecek nesillere daha güzel bir dünya bırakmamız gerekiyor. Bu nedenle bir taraftan çevreye olan duyarlılığını artırırken diğer yandan aile odaklı çevre politikalarının benimsenmesini amaçlıyoruz." diye konuştu.
Ailelerin temel ihtiyaçlarını gözeten ve birlikte vakit geçirmesini kolaylaştıran aile dostu şehir anlayışının yaygınlaştırılmasını hedeflediklerine dikkati çeken Göktaş, bunun yanı sıra artan afet ve acil durumlara karşı ailelerin dayanıklılıklarını artırmanın bugünün dünyasında kaçınılmaz bir amaç olduğunu söyledi.
Tüm bu risklerle ve tehditlerle mücadele edilmesinin topyekün bir çaba ve ortak sorumluluk gerektirdiğini vurgulayan Göktaş, şunları kaydetti: "Ailenin, hem kendi içinde hem de toplum içinde karşılaştığı sorunların üstesinden gelebilmesi için bütüncül bir anlayışla desteklenmesi ve korunması elzemdir. Bu kapsamda, toplumun tüm kesimlerinin eş güdüm içerisinde bulunması büyük önem arz etmektedir. İşbirliği içerisinde ailelerimizi koruyacak ve güçlendirecek çalışmalara imza atacağımıza inanıyorum. Bu mücadeleye ortak olan her bir paydaşımıza şükranlarımı sunuyorum.
Bugün yayınladığımız Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle de tüm bu hedefler doğrultusunda yürütülecek çalışmalar sağlam bir zemin üzerinde gerçekleştirilecek. Genelgeyle ulusal ve yerel düzeyde koordinasyon kurullarımız ve yıllık faaliyet planlarımız ile çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Bugün sizlerle paylaştığımız bu vizyon belgesi ve eylem planı bizlere yeni bir yol haritası olacak."
Aile Enstitüsü hayata geçirilecek
Göktaş, aile odaklı sosyal politika ve hizmetleri yerel düzeydeki risk ve tehditlere göre özelleştirmek, koruyucu ve önleyici tedbirler almak için risk haritaları çıkaracaklarını dile getirdi.
Mahalle bazlı sosyal hizmet modelini hayata geçireceklerini, danışmanlık ve psikososyal destekleri artıracaklarını belirten Göktaş, ailenin güçlendirilmesine yönelik politikalara temel sağlayacak aile araştırmalarının yapılması amacıyla Aile Enstitüsü'nü hayata geçireceklerini, eğitim programlarıyla kadının ve erkeğin, sevgi, merhamet, birlik ve beraberlik temelinde yuva kurmalarına destek olmayı sürdüreceklerini ifade etti.
Aile ve Gençlik Fonu'yla, evlenecek gençlerin kuracağı yeni yuvaların sağlıklı ve güçlü temeller üzerinde yükselmesine katkı sağlayacaklarını anlatan Göktaş, "Çocuklar ve gençler başta olmak üzere ailenin tüm fertlerini bağımlılığın her türüne karşı korumak için çalışmaya devam edeceğiz. Tüm gayretlerimizle kadın, çocuk, yaşlı, engelli, şehit yakını ve gazilerimizin, 85 milyon büyük Türkiye ailemizin yanında olacağız. Sadece yurt içinde değil uluslararası alanda da aile yapısı ve değerlerinin korunması için yaptığımız çalışmaların etkinliğini artırmayı hedefliyoruz." ifadelerini kullandı.
Bakan Göktaş, Türk Devletleri Teşkilatı Birinci Sosyal Politika Bakanlar Toplantısı'na ev sahipliği yapacaklarını söyledi.
Konuşmaların ardından Bakan Göktaş, protokol üyeleri ve katılımcılar günün anısına hatıra fotoğrafı çektirdi.