Sahipsiz sokak hayvanlarına yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Başkanlığına sunuldu.
AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, kanun teklifiyle ilgili yaptığı açıklamada, "Düzenleme, hayvanlarımızın bulundukları yerden alınması, sağlıklı barınaklarda bulundurulması ve güçlü bir şekilde sahiplendirilme anlayışı taşıyan bir özelliği taşıyor. Kuduz riski taşıyan, saldırganlaşmış, rehabilite imkanı olmayan sahipsiz köpeklerin uyutulması yani ötenazi kavramını da bu düzenlemede getiriyoruz" ifadelerini kullandı.
Abdullah Güler'in açıklamalarından önemli başlıklar:
Belli ilçelerimizde karantina uygulanan, kuduz köpek nedeniyle karantina uygulaması yapılmak zorunda kaldı. Mevcut durum böyleyken bakanlık raporuna göre birçok kazanın meydana geldiği, bu kazalarda vefat eden vatandaşımızın sayısını 50-55 olduğu ortaya çıktı.
Kuduz riski taşıyan, saldırganlaşmış, rehabilite imkanı olmayan sahipsiz köpeklerin uyutulması yani ötenazi kavramını da bu düzenlemede getiriyoruz.
Hayvandan hayvana, hayvandan insana geçen çok farklı parazitler var. Belli alanlarda, insanlarımızın yürüyüş yaptığı alanlarda çok sayıda köpeğin dışkısı toplumu tehdit edecek haline geliyor. Bu hastalıklar nedeniyle ameliyatlar yapılacak seviyede tahribatlara yol açıyor.
Merkezinde insan, hayvanı koruma, toplum sağlığını koruma başlığını getiriyoruz. Bu tanımlama devamında da kanunun belli maddelerinde bir uygulamayı değiştiriyoruz. Tarım bakanlığımızın desteği yanında sokak köpeklerinin bulunduğu yerlerden alınması, barınaklarda kaliteli yaşam alanı oluşturulması, sahiplendirilmenin teşviki, barınaklarda ameliyathane kurulması. Sahiplendirme noktasında bakanlığımızın destek vereceği bir programı hayata geçireceğiz.
Kanunumuz tüm bu süreçlerde sokaklardaki hayvanlarla ilgili yetki belediyelerindir. Bakım, beslenme noktasında iyi örnekleri olan belediyeler olduğu gibi kanunun açık emrine rağmen maalesef bütçeyi kullanmayan, yeterli çalışma yapmayan mahalli idarelerimiz var. Bu uygulamayı yapmayanlara 6 aydan 2 yıla kadar hapis yaptırımı öngörüyoruz.
Ciddi ihmaller de var. Belediye ya da farklı insanlar mücavir alanlara atarak bu işten kurtulmaya çalışıyorlar. Bunu da yaptırıma bağlıyoruz. 50 bin lira para cezası olacak bunun da.
Tarım bakanlığımızın barınakların nitelikli hale getirilmesi noktasında güçlü desteğini kanunda başlık olarak yaptık. İnşallah kanun sonrası bakanlık düzenlemeler ile bunun uygulamasını nitelikli hale getirmek için çaba ortaya koyacaktır."
5199 sayılı Kanunun bazı maddelerinde değişiklikler
AK Parti Grup Başkanı Güler, kanun teklifinin 17 maddeden oluştuğunu ve 5199 sayılı Kanunun bazı maddelerinde değişiklik öngördüklerini söyledi.
Belli saha anketlerinde, vatandaşların kendilerine ilettiği şikayetlerde mevcut kanunda eksiklikler olduğunun ortaya çıktığını anlatan Güler, uzun zamandır çalıştıklarını belirtti.
Güler, AK Parti Grup Başkanvekilleri Yenişehirlioğlu ve Zengin ile AK Parti milletvekilleri Harun Mertoğlu, Tuba Köksal, Havva Sibel Söylemez'e çalışmalarından dolayı teşekkür etti.
AK Parti Grup Başkanvekili Yenişehirlioğlu'nun toplumun bu konuda duyarlı olan her kesimini dinlediğini anlatan Güler, her kesimin görüşleri, önerileri, şikayetleri ve beklentilerinin alındığını ve bir rapor haline getirilerek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a sunulduğunu anımsattı.
Güler, kanun teklifinin gelecek hafta TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu'na, sonraki hafta Genel Kurul'a gelmesini beklediklerini söyledi.
20 yılda 2,5 milyona yakın sahipsiz köpek kısırlaştırıldı
5199 sayılı kanuna göre, sahipsiz hayvanlarını bulunduğu yerden barınaklara almayı, orada bakımı, tedavisinin yapılması, kısırlaştırılması ve alındığı sokağa bırakılması gibi bir uygulama olduğunu hatırlatan Güler, bu uygulamanın 2004'ten bugüne 20 yıllık tarihinde 2,5 milyona yakın sahipsiz köpeğin kısırlaştırıldığı, 550 bine yakın sahipsiz köpeğin de sahiplendirildiğini söyledi.
Bu çalışmalara rağmen, bu tedbirlerin yetersiz kaldığını ifade eden Güler, kuduz riskli temaslarla ilgili hastanelere başvuru sayısının arttığını, 2018-2022 yılları arasında bu sayının 267 bin civarındayken, bu rakamın 400 binlerin üzerine çıktığını bildirdi.
Belli şehirlerde kuduz riskli temasların artması ve kuduz köpek nedeniyle karantina uygulaması yapıldığını anlatan Güler, bunun toplum sağlığını doğrudan ilgilendiren bir durum olduğunu ifade etti.
AK Parti Grup Başkanı Güler, İçişleri Bakanlığı raporuna göre, sahipsiz köpeklerin sebebiyet verdiği trafik kazalarında 50-55 kişinin vefat ettiğini, binlerce vatandaşın yaralandığı ve maddi hasarın meydana geldiğini aktardı.
Güler, hayvan dışkılarından kaynaklı birçok hayvansal hastalığın da toplumu tehdit edecek hale geldiğini söyledi.
"Kanunun açık emrine rağmen yeterli çalışma yapmayan mahalli idareler var"
AK Parti Grup Başkanı Güler, "Mevcut 5199 sayılı Kanunumuzu, hayvanları koruma çerçevesinden çıkartıp, merkezinde insan, hayvanları koruma, çevreyi koruma, toplum sağlığını koruma başlığına getiriyoruz." dedi.
Tarım ve Orman Bakanlığı ile diğer ilgili bakanlıkların güçlü tanıtım ve uygulama desteğinin yanında sahipsiz köpeklerin bulunduğu yerlerden alınması, barınaklarda nitelikli yaşam alanlarının oluşturulması, sahiplendirmenin güçlü bir şekilde teşviki, bu barınaklarda kısırlaştırma için ameliyathane kurulması, sahiplendirme noktasında ciddi destek verilecek bir programı hayata geçireceklerini bildiren Güler, "Kuduz riski taşıyan, saldırganlaşmış, herhangi bir şekilde rehabilite edilme imkanı olmayan, anatomik yapısı bozulmuş, ırksal özelliği itibarıyla sahiplendirme imkanı olmayan sahipsiz hayvanların ötanazi yoluyla hayatlarına son verilmesi noktasında bir imkan tanıyoruz." diye konuştu.
Dünya örneklerindeki gibi sahipsiz hayvanlarıyla ilgili görev, yetki ve sorumluluğun mahalli idarelerde olduğunu dile getiren Güler, kanunun açık emrine rağmen büyükşehirlerde kesinleşmiş bütçe büyüklüğünün binde 3'ü, nüfusu 25 binin üzerindeki belediyelerde bütçesinin binde beşini ayırması gerekirken, bu konuda yeterli çalışma yapmayan mahalli idareler olduğunu söyledi.
AK Parti Grup Başkanı Güler şöyle devam etti:
"Kanunun açık emrine rağmen ihmal eden, gereğini yapmayan, bundan dolayı bu sorunun büyümesine, sahipsiz köpek popülasyonunun artmasına sebebiyet veren belediye başkanları, meclis üyeleri ve idari görevlilere 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası öngörüyoruz. Sahiplendiği köpeği sokağa bırakan insanlarımız da var. Bunu da yaptırıma tabi kılıyoruz. Sahiplendiği köpeği bırakanlara da hayvan başına 60 bin TL idari para cezası öngörüyoruz."
Güler, bir ilçede ilgili belediye görevlisinin sahipsiz hayvanları toplayarak o ilçenin mücavir alanlarına ya da diğer ilçe sınırlarına bırakmaları halinde hayvan başına 50 bin TL idari para cezası öngördüklerini söyledi.
Düzenlemede Tarım ve Orman Bakanlığının barınaklardaki kısırlaştırma, sahiplendirme, barınakların nitelikli hale getirilmesi noktasında güçlü desteğinin de yer aldığını dile getiren Güler, Bakanlığın ikincil düzenleme ve yönetmeliklerle bunun uygulanması noktasında bir çabayı ortaya koyacağını kaydetti.
"Çok iyi örnekler olduğu gibi kötü örnekler de var"
Bir gazetecinin sorusu üzerine, mevcut kanunun 2021'de çıktığını ve 2024 yılı sonu itibarıyla geçiş dönemi hazırlıkları için belediyelere verilen sürenin bitmesi nedeniyle bu süreyi 2028'e kadar uzattıklarını belirten Güler, ancak kanunun aradığı binde 3 ve binde beşlik bütçe imkanlarının hemen kullanılması gerektiğini, bunun yaptırıma tabi olduğunu söyledi.
Bu konuda belediyeler arasında iktidar-muhalefet ayırmadan çok iyi örnekler olduğu gibi kötü örnekler de olduğunu dile getiren Güler, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile Düzce Belediyesini iyi örnekler arasında gösterdi.
Sokakları daha güvenli, daha yaşanabilir bir hale getirmeyi arzu ettiklerini belirten Güler, sokakların bir yaşam alanı olarak tarif edilemeyeceğini, hayvanların daha nitelikli yaşam alanı içerisinde barınaklarda yaşamalarının hakları olduğunu ifade etti.
Barınaklarda sahipsiz hayvanların kalması için bir süre olup olmadığına yönelik soruya Güler, "Bu barınaklarda sağlıklı hayvanlar yaşamaya devam edecek. Kısırlaştırılacak, aşılanacak ve bakımları devam edecek. Ancak orada kuduz riski taşıyanlar, saldırganlaşmış, rehabilite edilme imkanı olmayanlarla ilgili barınaklarda görev yapan veterinerler ve yönetimler karar verecek." karşılığını verdi.
"Hayvanların sürüleşmeden ve beslenmeden kaynaklı davranışları farklılaşabiliyor"
Bu hayvanların öldürülme yöntemiyle alakalı ortaya atılan iddiaların hatırlatılması üzerine Güler, "Biz o yüzden ötanazi kavramını getirdik. Bu evrensel literatürde olan bir kavramdır. Bizim kanunumuzda herhangi bir sebep olmaksızın bir hayvanı öldürmenin cezası 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası ,ancak kanuni istisnalar hariç. İşkence ve acı çektirmenin de cezai müeyyideleri var. Buradaki ötanazi kavramının kullanılmasının sebebi; her ne kadar saldırganlaşmış, toplum sağlığını etkileyen bir hastalık taşıyor olsa da hayvanımıza acı çektirmeden, eziyet etmeden ilaç vasıtasıyla hayatına son vermeyi gerektiriyor." dedi.
Muhalefetin "sorumluluk belediyelere veriliyor" şeklinde eleştirileri olduğu hatırlatılarak değerlendirmesi sorulan Güler, "20 yıllık kanunu bilmiyorlarsa ben ne yapayım? Kanunu okusun baksınlar, 2004'te kime verilmiş sorumluluk? Mahalli idarelere verilmiş. Biz, uygulamadaki kanundaki modellemeyi değiştiriyoruz. Merkeze insanı, hayvanı, toplum sağlığını ve çevreyi koyuyoruz. Buradaki sorumluluk alanlarını değiştirmiyoruz." değerlendirmesini yaptı.
Köpek saldırılarının artma sebepleri ve mama lobisine ilişkin bir soru üzerine Güler, bu konuda resmi bir rapor olmadığını ama bazı araştırmalara göre mamaların bağımlılık yaptığını, hayvanların sürüleşmeden ve beslenmeden kaynaklı davranışlarının farklılaşabildiğini anlattı.
AK Parti Grup Başkanı Güler, ABD'de, İngiltere'de, Fransa'da sahipsiz hayvanlara belli bir süre sonra ötanazi uygulandığını hatırlatarak, "Merhamet iklimimize uygun bir çalışma yaptık biz. Göçmen kuşlarına kuş sarayları, kedi evleri yapmışız. 'Can dostlarımız' diyoruz, bizim hayvanların doğrudan öldürülmesiyle ilgili hiçbir şeyimiz olamaz. Ancak bunların barınaklarda nitelikli yaşam koşullarına alınması, sokak güvenliğinin, toplum sağlığının da korunması gerekiyor." diye konuştu.
Güler, "Buradaki esas husus; barınaklara aldığımızda güçlü bir sahiplendirmeyi, tanıtımı yapmak, insanlarımızın bu hayvanları sahiplenmesine destek vermek, kısırlaştırmak, aşılamak ve popülasyonu belli bir oranda tutmak, amacımız bu." diye konuştu.
En düşük emekli aylığında artış düzenlemesine ilişkin bir soru üzerine Güler, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz başkanlığında Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ile AK Parti Genel Başkanvekilleri Mustafa Elitaş ve Efkan Ala'nın da katılımıyla bir toplantı yapılacağını söyledi. Güler, toplantının ardından Meclis'te gerekli değerlendirmeyi yapacaklarını vurguladı.
Teklif çarşamba komisyonda görüşülecek
Bu arada sahipsiz hayvanlara yönelik düzenlemeler içeren Hayvanları Koruma Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin 17 Temmuz Çarşamba günü Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu'nda görüşüleceği bildirildi.