Bugünkü yazımda sizlere tarif etmeye çalışacağım veya tarif etmek istediğim insan tiplemesi, BEKO AVAN.
Bunun paylaşımını geçen hafta yapmıştım. Epeyce telefon aldım bu konuyla ilgili. Bu konunun açılımı bir merak konusu... Zaten paylaşımı yapmamdaki gaye de bir merak oluşturmak, konunun yabancıları için tabii ki Mezopotamya coğrafyasında bilinen bir şahsiyet tiplemesi. Bu coğrafyanın, kültürünü, atmosferini yaşamayanların yabancı olduğu bir konu, bir hikaye.
Oysa bu yazıma ve birçok makalelere konu olan bu şahsiyet, hemen hemen her gün karşılaştığımız. Bazen çok yakınımızda her sektörün içinde, her kalabalık grubun içinde, ya da her oluşumun içinde kendini çok yakın gösteren, yakın tutan bir tipleme. Bu tiplemenin Mezopotamya coğrafyasındaki isimlendirilmesi ve adlandırılmasıdır BEKO AVAN.
Peki Beko Avan kimdir, ne iş yapar, derdi nedir, amacı nedir? 17 yüzyılda Botan hükümdarlığının sahip olduğu ve şimdiki adıyla Cizre ve burada yaşanan büyük bir aşk hikayesinin kahramanları, Mem ü Zin (yani Leyla ile Mecnun) gibi düşünün. Birbirlerini deliler gibi ölesiye seven iki aşık, dillerden dillere efsane olmuş destanlaşmış bir aşk. Yıllarca anlatılmış ve bu aşkta araya giren kötülükten beslenen şahsiyet Beko Avan.
17 yüzyılda Ahmed-i Hani tarafından kitaplaştırılan Büyük Aşk ve Beko Avanın fitnebaz kişiliği yüzünden, birbirine kavuşamadan ebediyete intikal etmiş, Hakkın rahmetine kavuşmuş olan Mem ü zin. Bu büyük aşkları için canlarını veren Mem ü Zin ve akıbetlerini hazırlayan fitne ve fesatlık kahramanı Beko Avan. Bakıldığında normal bir şahsiyet ya da şahıs olmasına rağmen, tarihin her döneminde her alanda rastlanan bu tipleme olduğu, okuduğumuz makalelerin kitapların aklıma kalan kısmı.
Mem ü Zin aşkının ne kadar temiz, ne kadar dürüst, ne kadar doğru olduğu ve ne kadar çaresizliğin içinde yaşanılır olmasında, araya giren bu nifak tohumu Beko Ava’nın kendine kötülüğü, fitneciliği, iki yüzlülüğü, bukalemun gibi şekilden şekile girmesi. Bazen iyilik meleği gibi görünüp, timsah gözyaşları dökerek her türlü role girmesi, bu aşkın sonunun kötüye gitmesinin baş tiplemesi olduğunun kanıtıdır.
Bu şahsiyet her zaman mazlumlara karşı zalimi savunur, çıkar ilişkileri en önemli kozlarıdır. Tarihin her döneminde bu türden şahıslar farklı farklı şekillerde karşımıza çıkmaktadır. İnsanlık var olduğu süre içerisinde bu tipler hep olacaktır. Tabii ki her insanın huyu, suyu, karakteristik özellikleri farklı olabilir. Kimisi dost olur. Kimisi samimi olur. Kimisi sadakatli olur. Bu türdeki kişiliklere can feda ama...
Kimisi hain
Kimisi kalleş
Kimisi menfaat peşinde
Kimisi sizi nasıl kullanacağını
Kimisi sizin ağzınızdan çıkmayan ama sizin ağzınızdan çıkmış gibi yaymayı
Kimisi sizin ne zaman sendeleyeceğinizi
Yani sizi her alanda etkisiz kılmayı ve bütün bu kötülükleri kendine görev olarak benimsemiş, planlarındaki kötülüklerden de haz almaya çalışanlardan Rabbim bizleri korusun.
Siz şimdi bu yazıyı okurken, biliyorum yüzünüzde bir tebessüm oluştu ve çevrenizde sizin de huylandığınız birkaç kişi aklınıza geldi. İşte aklınıza gelen o kişilere dikkat edin. O kişiler Beko Avan’ın ta kendisi...
Rabbim hakkımızda bu tür düşünce içerisinde olanlara fırsat vermesin.
Bizden uzak tutsun, hele hele etrafımızda dolaşan Beko Avan’lardan
Rabbim sizleri korusun. Saygıyla, sevgiyle kalın. Hoşçakalın.