Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed ile Ortak Basın Toplantısı’nda konuştu. Etiyopya’nın ocak ayında Somaliland bölgesiyle bir mutabakat zaptı imzalamasının ardından ortaya çıkan kriz Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın devreye girmesiyle çözüldü. Taraflar arasında Türkiye'nin arabuluculuk çabalarıyla 8 ay önce başlatılan süreç, Ankara'da Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın başkanlığında gerçekleşen görüşmede barışla neticelendi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı açıklamada tarafların uzlaşmasından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, "8 ay önce başlattığımız özellikle Ankara sürecinde önemli bir aşamaya geldik. Böylece birtakım kırgınlıkların ve yanlış anlamaları beraberce aşmak suretiyle Somali ve Etiyopya arasında barış ve işbirliğine dayalı yeni bir başlangıcın ilk adımını atmış olduk. Ülkelerin egemenliği, birliği ve toprak bütünlüğünün sağlanmasına yönelik ilkesel tutumumuzun bir sembolü olarak Afrika'nın bu güzide köşesinde barış ve istikrarın sağlanması temel beklentimizdir. Mayıs ayından itibaren tarafların rızasıyla Dışişleri Bakanlarımız iki defa Ankara’da, bir defa da Türkevi’nde bir araya geldiler. Yüz yüze yapılan bu toplantıların yanı sıra bir çok kez de telefon irtibatımız oldu. Tüm bu süreç boyunca tarafların hassasiyetlerini, önceliklerini ve beklentilerini dikkatle dinledik. Her iki ülkenin değerli katkılarıyla da bugün mutabık kaldığımız ortak bildiri metnini ortaya çıkardık. Bu ortak lideri geçmişe değil geleceğe odaklanmakta bizim için çok önem taşıyan bu iki dost ülkenin bundan sonra inşa edecekleri ilkeleri kayda geçirmektedir." değerlendirmesinde bulundu.
Büyük özverilerle bu tarihi uzlaşıya vardıkları için Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed'e tebriklerini ifade eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Kendilerine yapıcı tutumlarından dolayı teşekkür ediyorum. Somali ve Etiyopya'nın bulunduğu bölge, geçmişte birçok haksızlığa uğramasına ciddi çatışmalara sahne olmasına rağmen tarihte parlak dönemler yaşamış, insanlığa önemli katkılar yapmış bir coğrafyadır. Biraz önce mutabık kalınan ortak bildirinin önümüzdeki dönemde karşılıklı saygı temelinde bölgede iş birliği, ekonomik kalkınma ve refah için sağlam temel oluşturacağına inanıyorum." dedi
Bunun aynı zamanda devlet adamlarının gelecek nesillere karşı görev ve sorumluluğu olduğunu kaydeden Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Burada ilan ettiğimiz uzlaşı böylesi bir vizyonun ürünüdür. Bundan sonra atacağımız adımları birlikte kararlaştırıp, bölge insanının huzur ve refahını artıracak projeleri beraberce hayata geçireceğiz." dedi. Başlattıkları sürecin hayırlara vesile olmasını dileyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Özellikle Etiyopya'nın denize açılma talepleri, istekleri doğrultusunda inşallah bugünkü yaptığımız ilk toplantıdan sonra bunun devamını da yapıp denize açılma konusunda Şeyh Mahmut kardeşimin de gereken ilgi alakayla desteği vereceğine inanıyorum. Bu dünya hepimize yeter. Burada hep birlikte yerimizi muhakkak inşallah alacağız ve bunun adımlarını da beraber inşallah atacağız diye düşünüyorum." açıklamasını yaptı.
Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali ortak basın toplantısında Türkiye’nin gayretleri için teşekkür etti. Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, ”Ortak çıkarlara sahip iki ülkedir. Türkiye’nin gayretlerine müteşekkiriz. Etiyopya Somali’nin gerçek dostu olacaktır. Barış ve istikrar bizim için önceliklidir. Afrika Boynuzu çok hassas bir bölge. Refah için çok fırsatımız var, bunu birlikte başaracağız. Çok teşekküller Sayın Cumhurbaşkanı” dedi. Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed Ali de “Türkiye’nin bölgedeki barış ve istikrara olan gayretlerini teşekkür ediyorum. Cumhurbaşkanı Erdoğan inisiyatif aldı ve bu görüşmeleri başlattı. Etiyopya ve Somali ortak tarih ve dile sahip ama aynı zaman da kan kardeşiyiz. Denizlere güvenli ulaşım istiyoruz” ifadelerini kulandı.
Beştepe'de uzlaşı zirvesi sonrası yayımlanan bildiride ise şu ifadelere yer verildi:
"Türkiye Cumhuriyeti’nin kolaylaştırıcılığıyla Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti ve Somali Federal Cumhuriyeti’nin Ankara Bildirisi Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Somali Federal Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Hasan Şeyh Mahmud ve Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Abiy Ahmed Ali'yi 11 Aralık 2024 tarihinde Ankara'da ağırlamıştır.
Dostane bir ortamda gerçekleştirilen toplantı, açık ve yapıcı bir görüşmeye olanak sağlamıştır. Somali ve Etiyopya Liderleri birbirlerinin egemenlik, birlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğünün yanı sıra uluslararası hukuk, Birleşmiş Milletler Şartı ve Afrika Birliği Kurucu Antlaşması'nda yer alan ilkelere saygı ve bağlılıklarını teyit etmişlerdir.
Taraflar, dostluk ve karşılıklı saygı ruhu içerisinde, görüş ayrılıkları ve tartışmalı meselelerden vazgeçip geride bırakma ve ortak refah doğrultusunda iş birliği içerisinde kararlılıkla ilerleme konusunda mutabık kalmışlardır.
Somali, Etiyopya askerlerinin Afrika Birliği Harekâtlarındaki kayıplarını tanır.
Taraflar, Somali Federal Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğüne saygı gösterirken Etiyopya'nın denize ve denizden güvenli erişiminden sağlanabilecek çeşitli potansiyel yararları tasdik etmişlerdir.
Ayrıca, Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti'nin, Somali Federal Cumhuriyeti'nin egemen yetkisi altında, denize ve denizden güvenilir, emniyetli ve sürdürülebilir erişimden yararlanmasına olanak tanıyacak sözleşme, kiralama ve benzeri yöntemler de dahil olmak üzere ikili anlaşmalar yoluyla karşılıklı olarak avantajlı ticari düzenlemeleri sonuçlandırmak için yakın bir şekilde birlikte çalışma konusunda mutabık kalmışlardır.
Taraflar, bu amaçlar doğrultusunda ve Türkiye'nin kolaylaştırıcılığında en geç Şubat 2025 sonuna kadar iyi niyetle teknik müzakerelere başlamaya ve dört ay içinde sonuçlandırıp imzalamaya karar vermişlerdir.
Taraflar, bu taahhütlerin uygulanmasında Türkiye'nin desteğini memnuniyetle karşılamış ve söz konusu taahhütlerin yorumlanması ve uygulanmasına ilişkin her türlü görüş ayrılığını diyalog yoluyla ve gerektiğinde Türkiye'nin desteğiyle barışçıl bir şekilde çözme taahhüdünde bulunmuşlardır.
Taraflar, Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a bu girişim ve sürece yönelik devam eden bağlılığı için şükranlarını ifade etmişlerdir."
