ÖZEL HABER
Aybuke ULUSAN/ Kahramanmaraş merkezli yaşanan ve 11 ilde yaşayan vatandaşları etkileyen depremle birlikte başlayan kiralık ev fiyatlarındaki fahiş artışlar, hukukçuları da harekete geçirdi. Son dönemlerde sık sık gündeme gelen fahiş fiyat uygulamaları, vatandaş tarafından büyük tepki toplayınca, cezalandırma öne çıkartıldı.
Fırsatçılığın ve fahiş fiyat uygulamalarının hukuktaki cezasını, fahiş fiyatın önüne geçilmesi için ne gibi tedbir ve önlemlere ihtiyaç olduğunu, hukukçu Cem Duman ile konuştuk.
Covid-19 döneminde artan fırsatçılık!
Yeni Journal’a özel ve önemli açıklamalarda bulunan Av. Cem Duman, fahiş fiyat ve fırsatçılığın pandemi döneminde başladığını hatırlattı.
Duman, ‘’Fahiş fiyat ve fırsatçılığı için, hürriyeti kısıtlayacak düzeyde değil, idari para cezası yönünde kanun vardır. 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun yürürlükte bulunmaktadır. Fırsatçıların, Covid-19 döneminde ortaya çıkan ekonomik yetersizlik ve işsizlik sebebiyle sayıları artmıştır. Söz konusu fahiş fiyat artışları ve fırsatçılık yapılması yönünde, idari para cezaları düzenlemesi hükümleri mevcuttur’’ dedi.
Depremden kaçanlar burada da evsiz kalıyor!
Yaşanan iki büyük depremin ardından, göç etmek zorunda olan ve fahiş kiralar karşısında çaresiz kalan vatandaşların, çareyi hukukta aradığını kaydeden Duman, şunları söyledi: ’’Söz konusu fırsatçılık ve fahiş fiyat uygulamasının, kira sözleşmeleri nezdinde herhangi bir cezai yaptırımı maalesef söz konusu değildir. Bilindiği üzere Adalet Bakanı, yaptığı açıklama ile fahiş fiyat uygulamaya çalışanların ve de fırsatçıların eylemlerinden dolayı, Türk Ceza Kanununa eklenecek kanun maddesi ile 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına hükmedilebileceğini belirtmiştir. Kanuna göre bu durum dışında herhangi bir hürriyeti kısıtlayıcı ceza işlemi söz konusu değildir.’’
Kiracının konut dokunulmazlığı hakkı!
Fahiş fiyat uygulamak isteyen fırsatçıların, kiracı bulunan evlerini boşaltmak için bazı eylemlerde bulunmaya başladığını ifade eden Duman, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kiracı olarak bir evde yaşayan vatandaşın da bazı hakları vardır. Sahip olunan en önemli hak, konut dokunulmazlığıdır. Söz konusu olan cezai yaptırımlar bu aşamada devreye girmektedir. Ev sahibi tarafından yapılan eylemler, konut dokunulmazlığı suçunun ihlaline girmektedir. Yargıtay da bazı eylemleri, konut dokunulmazlığına ihlal suçuna neden olabileceğini belirtmiştir. Buna ev sahibinin, kiracı evde otururken elektriğini ve suyunu kesmesi örnek olarak verilebilir. İki taraf arasında yaşanan somut olaylar dikkate alınarak, cezai işlemler belirlenmektedir.’’
Kira artışını önlemek için yapılabilecekler!
6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda da Kira Sözleşmeleri kısmında “Ev ve Çatılı İşyeri” kiralamalarının, hangi şartlarda ve nasıl yapılacağına dair, anlaşılır hükümlerin mevcut olduğunu kaydeden Av. Cem Duman, şunları söyledi: “Ceza hukukunda, ev kiralarının artışına ilişkin özel bir hüküm bulunmamaktadır. Covid-19 sürecinde yaşanan tedarik sıkıntısı, dünya genelinde enflasyonu etkilemiştir. Dünya ekonomisinde oynamalar olmasına sebep olan pandemi sürecinde, enflasyon en çok konutları vurmuştur. Tüm sektörleri etkisi altına alan enflasyon sebebiyle, yeni yapılacak olan binaların maliyetleri artmıştır. Yeni binaların ve halihazırda bulunan konutların fiyatlarının artmasının sebebi budur. 2022 yılı Temmuz ayında getirilen, “konut fiyatlarına yüzde 25’den fazla zam yapılamaz” maddesi ile güncel hukuk düzenimizde kiracılar koruma altına alınmıştır. Cezai yaptırımları olsa da, fırsatçı ev sahiplerini önlemek için yeterli değildir. Bu bakımdan özel bir yasal düzenleme ve takip gereklidir.’’
Kiraların banka hesabından yapılması mecburidir!
Fahiş fiyat artışı ve fırsatçılığın önüne geçilmesi için, bazı maddelerin kanunlaşması gerektiğini vurgulayan Duman, ‘’Geçtiğimiz günlerde, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın da belirttiği gibi, cezai müeyyidenin kanunlaştırılması halinde, fırsatçıların ve fahiş fiyat uygulamaya çalışanların önüne geçilebilecektir. Kiralar, sözleşmede belirlenen banka hesabına ya da elden ödenmektedir. Kira ödemelerinin banka hesabından ödenmesi zorunlu hale getirilmiştir. Kiracı vatandaşların son 5 yıl içerisindeki ödemelerinden kira artışları tespit edilecek ve yasal düzenleme buna göre yapılacaktır. Son kira fiyatı göz önünde bulundurularak, yeni kiracılara belirlenecek rakamın fahişliği tespit edilecektir’’ dedi.