İsrail'de fanatik Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınları, son 20 yıldır artarak sürüyor.
Fanatik Yahudilerin Aksa baskınları, İsrail polisinin tek taraflı kararıyla Kudüs İslami Vakıflar İdaresinin izni olmaksızın Nisan 2003'te başladı.
O tarihten bu yana, fanatik Yahudilerin sayısı her yıl önemli ölçüde artarken en kalabalık oldukları dönemler de Yahudilerin kutsal bayramları olarak kayıtlara geçti.
Kudüs İslami Vakıflar İdaresi yetkililerinden alınan bilgiye göre, 2004 ile 2013 yılları arasında Aksa'ya baskın düzenleyen Yahudi yerleşimcilerin sayısı yılda 6 ile 7 bin arasında değişiyordu.
Baskın düzenleyenlerin sayısı 2014-2016 yılları arasında 11 ile 14 bin arasında değişiyordu; bu sayı, 2017-2020 yılları arasında 25 ile 29 bine yükseldi.
Bu bağlamda 2018 yılında baskın düzenleyen fanatik Yahudilerin sayısı 29 bini, 2022 yılında ise 42 bini geçti; Yahudi yerleşimcilerin sayısı her yıl artarak 2022 yılında rekor kırdı.
Kudüs'teki İslami Vakıflar İdaresinin verilerine göre baskın düzenleyen Yahudi yerleşimcilerin sayıları, 2011'de 3 bin 694, 2012'de 2 bin 915, 2013'te 1688, 2014'te 11 bin 870, 2015'te 11 bin 589, 2016'da 14 bin 870, 2017'de 25 bin 630, 2018'de 29 bin 801, 2019'da 29 bin 610, 2020'de 18 bin 526 (Kovid-19 dolayısıyla sayı düştü), 2021'de 34 bin 117, 2022'de ise 48 bin 238 şeklinde sıralandı.
Aşırılık yanlısı fanatik Yahudiler Aksa'da ibadet etmek istiyor
Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar İdaresi, 2000 yılında İntifada'nın patlak vermesine neden olan eski İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un Mescid-i Aksa'ya baskınının ardından Aksa'ya yabancı turizm programını kapattığını duyurmuştu.
2000 yılından önce Yahudiler, turist olarak Mescid-i Aksa'ya girip, İslami Vakıflar İdaresinin turist programına bağlı kalıyordu.
İsrail'in Mescid-i Aksa'ya yönelik baskınlarının arkasında aşırı sağcı grupların, Mescid-i Aksa'nın enkazı üzerine "Süleyman Mabedi kurulması" çağrıları yatıyor.
Bu bağlamda tarihten bugüne Aksa'ya yönelik baskınlar ve saldırılar artarak devam etti. 15 Haziran 1967'de İsrail ordusunun Hahambaşı Shlomo Goren, 50 kişiyle Aksa'nın avlusuna girerek, bazı dini ritüeller gerçekleştirdi.
14 Ağustos 1979'da "Gershom Sholem" Yahudi yerleşimci grubu, İsrail Yüksek Mahkemesi'nden Aksa'da dini ritüellerine izin vermesini talep etmelerinin ardından Mescid-i Aksa'ya baskın düzenleme girişiminde bulundu ancak orada ibadet eden Müslümanlar bunu engelledi.
13 Ocak 1981'de Heykel Dağı (Tapınak Dağı) Mütevelli Heyeti Hareketi'nin üyeleri Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.
11 Nisan 1982'de İsrail askeri Harry Goodman, Aksa'ya baskın düzenledi ve ibadet edenlerin üzerine ateş açarak iki Filistinliyi öldürdü, onlarcasını yaraladı.
27 Temmuz 1982'de terörist Kach Hareketi'nin bir mensubu, Kubbetu's-Sahra'yı havaya uçurmayı planlamakla suçlanarak, gözaltına alındı.
10 Mart 1983'te bir grup Yahudi yerleşimci, Aksa'ya gece gizlice girmeye çalışırken gözaltına alındı. Radikal Yahudiler, 1990 ve 1999 arasındaki yıllarda, mabede yönelik birçok saldırıda bulundu.
İsrail yargısı Mescid-i Aksa konusunda "taraflı" kararlara imza attı
Eski İsrail Başbakanı Ariel Şaron'un 28 Eylül 2000'de Aksa'ya baskın yapması ve İkinci İntifada'nın patlak vermesinin ardından, İslami Vakıflar İdaresi gayrimüslimlerin kutsal mabede ziyaret programını durdurdu.
İsrail hükümeti ise Nisan 2003'te, Kudüs'teki İslami Vakıflar İdaresinin protestolarına ve reddine rağmen Mescid-i Aksa'yı yasa dışı yerleşimci baskınlarına açmak için tek taraflı karar aldı.
2015'te İsrail'deki sağcı kesimde Mescid-i Aksa'nın kullanımı için Müslümanlar ve Yahudiler arasında zamansal ve mekansal olarak bölünmesi çağrıları da arttı.
İsrail polisi Aralık 2016'da, aşırılık yanlısı Yahudilerin Mescid-i Aksa'ya dini kıyafetlerle baskın yapmasına izin verdi. Polis ayrıca, 14-15 Temmuz 2017'de görülmemiş bir adımla Mescid-i Aksa'nın kapılarını tamamen kapattı.
İsrail güçleri, 11 Ağustos 2019'da da fanatik Yahudileri korumak için Kurban Bayramı'nda Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.
Sulh Ceza Mahkemesi ise Ekim 2021'de camide yerleşimcilerin sessizce dua etmesine izin veren karar çıkardı.
Nisan 2022 tarihine gelindiğinde 3 bin 738'den fazla yerleşimci, Yahudilerce kutsal Pesah (Hamursuz) Bayramı sırasında Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.
Kudüs'teki İsrail Sulh Ceza Mahkemesi 22 Mayıs 2022'de, yerleşimcilerin ibadetlerini yüksek sesle yapmalarına ve caminin avlusunda diz çökerek ibadet etmesine izin veren bir ön karar yayınladı.
Ulusal Güvenlik Bakanı ve aşırı sağcı Yahudi Gücü partisinin lideri Itamar Ben-Gvir, 4 Ocak 2023'te Mescid-i Aksa'ya baskın düzenledi.
İsrail hükümeti, "Harem-i Şerif statükosunda bir değişiklik olmadığını ve olmasının da planlanmadığını" savunuyor ancak Kudüs'teki dini kurumlar ve yetkililer, İsrail hükümetinin Mescid-i Aksa'nın mevcut yasal ve tarihi statüsünü ihlal ettiğini vurguluyor.