KOLESTEROL NEDİR? FAYDALI MI ZARALI MI? YUMURTA TÜKETİMİ KOLESTEROL SEVİYESİNİ NASIL ETKİLER?
Bir yağ türü olan kolesterol vücudumuz için gerekli olan bir bileşendir. Sağlıklı hücreler olaşabilmesi için vücudumuzun buna ihtiyacı vardır. Çok önemli bir hayvansal streoid olup , insan ve hayvan doku ve hücrelerinin tamamında yer almaktadır.
Yetişkin normal bir insanın vücudunda 150 g kolesterol bulunmaktadır. Kolesterol vücudumuzda kullanılmak üzere hormonlar , D vitamini ve yağları sindiren safra asitelerini üretir. Yağda çözünen vitaminlerin ( A,D,E,K vitaminleri) metabolizmasında önemli bir rolü bulunmaktadır.
Aynı zamanda hücre zarlarının inşası ve bakımı için gereklidir.
Bu kadar faydalı ve gerekli olan vücudumuz için çok önemli bir role sahip olan kolesterol kan seviyesinde 200 mg/dl üzerinde olması durumunda birçok sağlık sorunlarına yol açabilir.
Kan damarlarında birekerek sertleşmeye ve daralmaya yol açabilir. Halk arasında bu duruma damar sertliği ya da damar kireçlenmesi diyebiliriz. Kolesterolün zararlarından bahsederken bu duruma ‘ kötü kolesterol’ yani düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) söz konusu olurken; yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) yani ‘ iyi kolesterol’ olarak bilinen kan kolesterol seviyeleri dikkat etmemiz gereken iki göstergedir.
LDL yüksekliği koroner kalp hastalıklarına , ateroskleroza ve ölümlere neden olduğu bugün bilinen bir gerçektir.
Kan kolesterol seviyesini kontrol altında tutmak için beslenmemize çok dikkat etmemiz ve vücudumuza aldığımız gıdalarla kan kolesterol seviyesinin düşürülmesi hedeflenmelidir.
uygun bir diyet programı ve hayatınıza ekleyeceğiniz sürdürülebilir egzersiz programlarıyla kilo artışınızı kontrol altına alarak ve aynı zamanda sigara tüketimini de azalttığınız takdirde kolesterol seviyesinizde düşüş sağlamış olursunuz .
hayvansal yağ yerine doymamış yağ asitleri içeren bitkisel yağların kullanımı lifli besinlerin tüketimi aynı zamanda kaliteli karbonhidratların beslenmenizde arttırmanız düzenli olarak balık tüketimi ile bu amaçla uyguladığınız diyetinizi bu şekilde yönlendirmiş olacaksınız . Diyet tedavisi ile sonuca ulaşılamadığı durumlarda ilaç kullanımına yönelebilirsiniz.
Yüksek kolesterol hastalarında öncelikle diyet ve diyetle tüketilen kolesterol üzerinde durulmaktadır. Bu nedenlerle sağlık kuruluşları diyetle tüketilen yağın miktarının ve türünün kontrol altına alınmasını tavsiye etmektedir.
Kolesterol seviyesinizde yükseklik sadece beslenmenizle ilişkilendirmek yerine hayatınızın bütününe bakmak son derece önemlidir. Hormonlar ,genetik, sigara ve alkol kullanımı , sağlıksız ve düzensiz beslenme biçimi hareketsiz yaşam kolesterol seviyenizde yüksekliğe neden olmuş olabilir. Bunların hepsi bir bütün olarak ele alınmalıdır.
YUMURTA VE KOLESTEROL İLİŞKİSİ
Yumurta anne sütüyle eş değer yüksek kalite bir protein olup kolay sindirilebilen yağ asit kompozisyonu zengin mükemmel bir hayvansal gıdadır.
Yumurta tüketimindeki en önemli düşüş kolesterol içeriğinin yüksek olduğu ve bunun da hızla halk arasında yayılmasıdır.
Diğer besinlerin protein kalitesinin hesaplanmasında standart olarak kullanılan yumurta; kaliteli ve yüksek miktarda esansiyel aminoasit kaynağıdır. Aynı zamanda vitaminleri ve demir , fosfor ,sodyum,bakır,magnezyum,mangan gibi mineralleri içerir. Yüksek biyolojik değere ( yaklaşık %94) sahip oldğundan dolayı tamamına yakını vücut tarafından kullanılır ve vücut proteinlerine dönüşüştürülür.
Yumurta insan beslenmesinde çok önemli yeri olan bir besin maddesidir. Esansiyel amino asitler, esansiyel yağ asitler, mineraller, yağda ve suda çözünen vitaminler (C vitamini hariç) bakımından besin deposu olarak kabul edilen tavuk yumurtasının, insanlarda kan kolesterolünü etkilemediği bilimsel çalışmalarda bildirilmiştir. Dolayısıyla; günlük alınacak enerji, sabit kalmak şartıyla günde 1 yumurtanın tüketilmesi sağlıklı beslenme açısından son derece önemlidir.
Kaynaklar : Çelebi, Ş., & Karaca, H. (2006). Yumurtanın besin değeri, kolesterol içeriği ve yumurtayı n-3 yağ asitleri bakımından zenginleştirmeye yönelik çalışmalar. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 37(2), 257-265.Demirci, M., Güldaş, M., & Başoğlu, F. (1996). Gıdalardan Kolesterol Azaltılabilir mi?. Gıda, 21(3).
Aydın, D., Rashıd, S., & Aydın, R. (2014). Tavuk yumurtası ve kolesterol gerçeği. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 17(3), 26-29.
Sevinç, İ., & Ercoşkun, H. (2020). Kırmızı et tüketimi, kolesterol ve beslenme. Gıda ve Yem Bilimi Teknolojisi Dergisi, (24), 1-7.
