Kurban Bayramı'na sayılı günler kala kurban pazarları hareketlenmeye başladı. Büyükbaş ve küçükbaş kurbanlık hayvanlar, Türkiye'nin dört bir yanından İstanbul, Ankara, İzmir gibi büyük şehirlere getirilerek satışa sunuluyor. Ancak bu yıl satıcılar bekledikleri ilgiyi görmüyor. Satıcılar hayvan yetiştirmenin bedelinin ise sattıkları fiyat kadar pahalı olduğunu belirtiyor.
Bu sene yem ve mazot fiyatlarının, katılım sayısını etkilediğini düşünen yetiştiriciler, fiyat düzenlemeleri için yeni destek beklediğini dile getirirken, dört gözle hayvan alıcılarını beklediklerini belirtti.
“Büyükbaş her zaman daha mantıklı”
Kurban için doğru tercihleri yapmanın önemini sıralayan satıcı Emrah Bulut, “10 gündür buradayım, Kars’tan geldim büyükbaş ve küçükbaş satıyoruz. Belirlenen bir fiyat var elbette buna uyuyoruz, büyükbaş hayvanlarımız 120 bin liradan başlıyor 260 bin liraya kadar çıkıyor, bu erkek hayvanlar için geçerli. Dişi hayvanlarımız ise 85 bin liradan başlıyor, 110 bin liraya kadar çıkıyor. Küçük hayvanlarda ise, ortalama 12 bin lirayla 18 – 20 bin lira arasında sattığımız oldu. Bizim önerimiz üzerine büyük mal daha da çıkarlı geliyor, hem hisse başına et olarak daha fazla ürün düşüyor, hem de aldığın küçükbaştan daha iyiye gelmiş oluyor. 900 kiloluk bir hayvandan 70 – 80 kilo et alıyor bir hissedar, aynı hissedar küçükbaşa girdiği zaman yine 20 – 23 bin lira ödüyor ancak 40-45 kilo arasında bir et elde edebiliyor. Bu sebeple büyükbaş her zaman daha mantıklı, ancak hissedar bulmak içinde zorlanılıyor” ifadelerine yer verdi.
“Yem düşerse, zaten et fiyatı da otomatik olarak düşecek”
Yem fiyatlarının satışı olumsuz etkilediğini dile getiren Bulut, “İnsanlar aslında bir emekli maaşı ile zorlanıyor ancak bununda bir maliyeti var, yemi çuvalı 600 - 650 lira oldu. Biz 6 aylık vaade bazında alıyoruz ürünü, burada peşin aldığımız için hayvanları satınca kaparo alıyoruz, peşin fiyata alıyoruz. Devlet desteği sadece kesime giden hayvanlar için oluyor, biz de kesim ile uğraşmıyoruz ya kurbanlık oluyor ya da yetiştiricilik yapıyoruz. Yem fiyatları yüksek olduğu için herkes etin peşine düşmüş, biz de insanlar eti daha uyguna yesin istiyoruz, fiyatlar daha düşük olsun istiyoruz. Bizim de talebimiz bu yem düşerse, zaten et fiyatı da otomatik olarak düşecek. 40 gün önce etin kilosu, 500 liraya kadar çıktı, şimdi ise düşüyor ve bu da kurbanda, yetiştiriciyi kötü etkiliyor. İthal bir çözüm değil aslında bu sıralar yöneliyorlar ancak burada tutulmuyor. Sadece et bazında düşünülüyor, yetiştiricilik azalıyor, dolayısıyla hayvan direk, kesime götürülüyor. Bizim isteğimiz sadece mazot ve yem fiyatları bunlar hallolur ise, tüm sorun çözülür. Genele baktığımızda her yıl kurbanda hafta sonu daha iyi satış olur, Cumartesi ve Pazar günü tatil olduğu için, mesai olmadığından, daha çok alıcı geliyor diyebiliriz. Bir de arife günü gelenler var, nasıl biz 5 kuruş fazlasına satmak istiyorsak, onlarda 5 kuruş az fiyata almak istiyor. Ben 12 senedir buradayım, bazı seneler sona kalınca, hayvan bulamıyor, bazı seneler de 10 bin 20 bin lira daha aza almış oluyor. İnsanların alım gücü yok zorlanıyorlar, geçen sene burada 300 çadır hayvan vardı büyükbaş, şu an toplam 96 tane büyükbaş için var. Benim şahsi görüşüm burada hayvan kalmayacak, ancak bakarsın insanlar kesmez, oda şans, nasip diyebiliriz” şeklinde konuştu.
“2017 yılında 44 liraya aldığımız yemi şu an 776 liraya alıyoruz”
Genç yetiştirici Cebrail Tok, yem fiyatlarının artışının hayvan fiyatlarını da olumsuz etkilediğini dile getirdi: “Yaklaşık 1 haftamız oldu, buradayız. Toplam 50 adet büyükbaş hayvanımız var, küçükbaş hayvanlarımız da toplamda 55-60 adet var. Şu anda 19 yaşındayım yaklaşık 12 senemizi harcadık bu işe, çocukluğumuz gitti diyebilirim. Bu işi seviyorsan yapabilirsin, ilk başta girdiğinde zor zannedersin ancak, içinden yavaş yavaş emek verince de oluyor gerçekten. Burada 100 bin lira dediğimiz malı keşke size 20 bin liraya sunabilsek, 2017 yılında 44 liraya aldığımız yemi şu an 776 liraya alıyoruz, sürekli bir yem alma durumumuz oluyor bu da yetiştiriciyi maalesef kötü etkiliyor. Yemleri nakit olarak alıyoruz ve çuvalı 50 kilogram olarak geliyor, kredi kartına taksit yapıyoruz ya da vadeli ödeme yapıyoruz. Bu mala yıllık bin tane yem gitse desek zaten 760 bin lira kurban bayramına kadar bizden gidiyor demektir.”
“Yetkililerimizden en büyük ricamız bizi desteklemeleri”
Mahalle muhtarı olarak gelen Nusret Arpacı ise, “İthal ürün getirmek yerine yem ithal etmek daha doğru olacaktır, yem ve mazot için bir çare bulsunlar, Türk üreticileri bitirmek istiyorlar ve yavaş yavaş insanlar da bu işi bırakıyor. Geçen sene buraya 16 bin liraya getirdiğimiz arabayı 50 bin liraya getirdik. Geçen seneye göre çadır sayısının da düştüğünü çok rahat görebiliyorum. Ben Köprüköy Alaca mahalle muhtarıyım, geçtiğimiz senelerde 100’den fazla hayvan getiriyordum ancak şimdi 30’a düştü. Amaçları tüm küçük işletmeleri kapamak, bitirmek diye düşünüyorum. Biz de gelen tüketici mağdur olmasın diye elimizden geldiğince, uygun fiyata sunmaya çalışıyoruz. Şu anda vatandaşın alım gücü yok, 10 bin lira emekli aylığı ile tüketici ne alabilir? Bu işi bitirmeye çalışmasınlar, açık tutmak için etkili destek girişimleri bekliyoruz. Yetkililerimizden en büyük ricamız bizi desteklemeleri ve bizi daha çok teşvik etmeleridir” şeklinde konuştu.
“Geçtiğimiz yıllarda 812 çadır saydığımızı hatırlıyorum şimdi 96 çadır var”
Çadır sayısının eskisi gibi olmadığını ve her yıl düştüğünü belirten Cebrail Tok “Biz ovacıkta kura çekilirken, 756 çadır 812 çadır saydığımızı ve numara verildiğini hatırlıyorum. Geçen sene 156 çadır vardı, bu sene ise 96 büyükbaş var geri kalan 15 – 20 çadır ise küçükbaş olarak geldi. Bu durumda seneye daha fazla düşecek ve sonunda yavaş yavaş bu iş bitecek demektir. İthal mal için ise şöyle bir düşünce var, malımı buraya getirip, perişan etmek yerine birkaç ay sıkı besler, kesime götürürüm mantığı var. Kırıkkale’de ya da Bodrum’da kurulan büyük çiftlikler, ithal malı getirdiği için insanlar onu almak zorunda kalıyor. İthal malı buraya getirsem, bağlayamam ben, dolayısıyla buraya bağlanacak bir mal bu sene ise 96 büyükbaş var geri kalan 15 – 20 çadır ise küçükbaş olarak geldi. Bu durumda seneye daha fazla düşecek ve sonunda yavaş yavaş bu iş bitecek demektir. İthal mal için ise şöyle bir düşünce var, malımı buraya getirip, perişan etmek yerine birkaç ay sıkı besler, kesime götürürüm mantığı var. Kırıkkale’de ya da Bodrum’da kurulan büyük çiftlikler, ithal malı getirdiği için insanlar onu almak zorunda kalıyor. İthal malı buraya getirsem, bağlayamam ben, dolayısıyla buraya bağlanacak bir mal değil ve kolay kolay kesilecek bir mal da değil, çünkü sürekli kilo alıyor. Dolayısıyla insanlar sürekli kesime verelim diye düşünüyor” dedi.
“Daha çok teşvik ve bizi duymalarını bekliyorum”
Genç girişimci olan Tok, destek beklediğini dile getirirken, şunları ekledi: “Bizim burada hepimizin düşüncesi aynı, insanların gelip burada ticaret yapması, hayvan almalarıdır ve bizim de burada bir ekmek kazanmamız, biz bu malı buraya süs olsun diye getirmiyoruz, ekmek kazanmak için getiriyoruz. Artık insanlar birbiri ile ticaret yapma peşinde oluyor, çünkü dışarıdan gelebilecek bir müşteri kapasitesi yok, beklentimiz elbette var dolayısıyla bir satış olacağını düşünüyoruz, ümit ediyoruz, biz nasibimizi burada bekliyoruz, inşallah gelir. Malımıza güzelce bakıyoruz, yerimizde var. Şu anda küçükbaş 10 bin liradan başlıyor, 30 bin liraya kadar yanaşıyor. Büyükbaşta düve için fiyatlar, 85 ile 90 bin liradan başlıyor, oda 230 bin liraya kadar çıkıyor. Son olarak şunları söylemek istiyorum. Ben 19 yaşındaki genç bir girişimci olarak, bu işi yapıyorsam ve pişman oluyorsam, daha çok teşvik bekliyorum, bizi duymalarını bekliyorum. Bize bir destek bekliyorum, buraya da gelen müşterilerimizi inşallah bekleriz."
